12 Mart 2010 Cuma

HATŞEPSUT YA DA HATSHEPSUT




Bloğumun adı Hayallerim ve Mısır ama uzun süredir Mısır hakkında yazmıyorum. Bu biraz bilinçli biraz da yoğunluktan ara verdiğim bir durum. İsterseniz size neden bilinçli olduğunu anlatayım; çünkü ben Mısır'ı çok özledim, daha önceki yazılarımda da bahsetmiştim hani. Bir tarafım orada kalmış gibi. Gitmek istiyorum fakat gidemiyorum. Bu durum beni hayli üzmekte, bundan dolayıdır ki, resimlere bakıp veya orayı anıp üzülmek yerine anmamayı tercih etmiştim.

Ama artık yazmak, anmak ve üzülmek istiyorum.
Evet konumuz Hatşepsut; gitmeden önce hakkında çok şey bilmiyordum. Mısır'ın ilk kadın firavunu olan Hatşepsut, mimariye en fazla önem veren firavun olarak biliniyor. Size daha net bilgi vermek amacıyla Vikipedi'den faydalanıp, yazıyı buraya ekliyorum;

Hatşepsut veya Hatçepsut; Eski Mısır'da 18. Hanedan döneminde hüküm sürmüş kadın firavun. Annesi Ahmose (Ahmos/Yahmos) babası I. Tutmosis'dir (Tutmos/Akheperkhare).[1][2] Hatşepsut'un iktidarda bulunduğu zaman dilimi konusunda çeşitli görüşler vardır. Bunlara göre: En erken M.Ö. 1503 yılında iktidara gelmiş ve en geç M.Ö. 1445 iktidarı son ermiştir.[2]
Üvey kardeşi, babasının Mutnefert'ten olan oğlu II. Tutmosis ile evlenmiştir. II. Tutmosis’in ölümünden sonra hatşepsut kız evlat doğuramamanın vermiş olduğu başarısızlık hissi ile tahtı üvey oğlu III. Tutmosis’e kaptırmamak için dönemin baş rahibi ile bir anlaşma yapar. Ve kendini firavun seçtirir
Evli oldukları dönemde kocası bir dansöz olan Aset`i 2. eş olarak almıştır. İkinci eşle aynı zamanda hamile kalan Hatshepsut 2. kız çocuğunu, Aset ise ilk oğlan çocuğunu doğurmuştur. Bu çocuğu kendi çocuğu gibi seven Hatşepsut, kızlarının kendisinin aksine çok narin kızlar olmasından hoşlanmamıştır.
Uzun süren hakimiyet yılları boyunca barışçı bir politika izleyen Hatşepsut yalnızca isyan bastırmak için sefere çıkmıştır. Aset`in oğlu Tutmose III ün vezirini ve arkadaşlarını öldürmesi üzerine zehir içerek intihar ettiği iddia edilse de bu konuda herhangi bir delil yoktur. Pek çok kaynak Hatşepsut'un kemik kanserinden vefat ettiğini savunur.[2]
Hatşepsut'un, yaklaşık 22 yıl süren iktidarı sonrasında yerine III. Tutmosis geçmiştir.[3]
Tarihte adı kayıtlara geçen ilk kadındır. Mısırın güneyinde bulunan Punt topraklarının keşfedilmesi için on emir vermiştir. kraliçe olduktan sonra bir kral gibi giyinmiş ve takma sakal kullanmıştır. Çünkü çeşitli törenlerde takma sakal kullanmak firavunların geleneğidir.
Hatşepsut her firavun gibi beş ayrı isme sahiptir. Bu beş farklı isim doğum adı, taht adı, Horus adı, Nebty adı ve Altın Horus adı altında toplanır.
Doğum adı: Khnumt-Amun Hatshepsut: Khnumt-Amun: Amun'a bağlı olan. Hatshepsut: Asil kadınların önde geleni Taht adı: Maat-ka-ra: Ra'nın ruhunun adaleti/doğruluğu Horus adı: Wesretkau: Ruhların(Ra'nın ruhlarının) gücü Nebty adı: Wadjrenput: Yılların gelişimi Altın Horus adı: Netjeretkhau: Görünüşün ilahiliği
Hatşepsut'un Dair-El-Bahri'deki tapınak-mezarı Atatürk'ün Anıtkabri'ne mimari yönden ilham kaynağı olmuştur.

Bahsedilen tapınak mezarın birkaç fotoğrafını ekledim. Umarım hoşunuza gider.
Bu arada eklemek istediğim bir konu daha var. Luksor'a gidene kadar hiç Türk'le karşılaşmamıştım. Burada ben fotoğrafları çekerken bir Türk'ün sesini duydum, "şöyle çek, şuna bas" felan diye. Benim için güzel bir süpriz olmuştu. Tatil için kısa bir süre dahi gitseniz, yurtdışında kendi memleketinizden biriyle karşılaşmanız bazen bayağı duygusal olabiliyor:))

4 yorum:

  1. Haşepsut, Mısır'ın kaderini belirleyen firavunlardan biri. Bu konuyu Christian Jack'in Işık Taşı serisinden okuyabilirsiniz. Hatta belki okumuşsunuzdur. İlk etapta,C.J.'yi tanımadan önce bunların tarihi popülist olarak ele alan anlatımlar olduğunu düşünüyordum ama gerçeklerle birebir uyuşmakta. Eğer okumadıysanız tavsiye ederim mutlaka...

    YanıtlaSil
  2. Bir an önce bulup okuyacağım. Tavsiyeniz için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  3. Bloguma yaptığınız ziyaret için teşekkür ederim.
    Güzel dostluklara inşallah.
    Sevgiler...

    YanıtlaSil
  4. Sevgili ŞAnslı;

    Güzel temenniniz için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil